Venöz Ülseri ve Tedavisi İçin Kullanılan Yöntemler
Ağırlıkla yetişkin nüfusta görülen bir ülser tipi olan bacak ülseri rahatsızlığı için kullanılan tedavi yöntemleri ve tedavi edilmemesi halinde ortaya çıkabilecek risklere dair her şey.
Venöz (Bacak) Ülseri
Bacakta bulunan toplardamarda ortaya çıkan yetmezlik dolayısı ile meydana gelen bir yaralanma durumu olan venöz ülseri rahatsızlığı, toplum genelinde ‘varis yarası’ şeklinde de bilinir. Her bin kişinden birisinde görülebilecek düzeyde sıklığı bulunan bir rahatsızlık olan venöz ülseri rahatsızlığına konu olan bacaktaki yaralanmalar genel olarak uzun süre içerisinde geçtiği gibi tekrarlama riski de oldukça yüksektir. Toplardamar içerisinde bulunan kanın geri kaçışını engelleme amacı ile bulunan kapakçıklarda çeşitli etkenlere bağlı olarak ortaya çıkan bir bozulma neticesinde bir tür ülser olan venöz ülseri meydana gelir. Ağırlıklı olarak ileri yaşlarda olan kişilerde görülen bu ülserin hipertansiyon hastaları, obezite gibi fazla kilo problemi yaşayan kişiler ve diyabet ve kalp yetmezliği gibi rahatsızlıkları bulunan kişilerde de ortaya çıkma riski oldukça yüksektir.
Venöz Ülseri Teşhisi Nasıl Yapılır?
Günümüzde bacakta fiziksel olarak dış cephede ortaya çıkan bir rahatsızlık olması sebebi ile fiziki muayene sayesinde tespit edilir. Bununla birlikte hastada genetik faktörlerinde rahatsızlığın oluşumu açısından çok önemli etkiler teşkil ediyor olması sebebi ile toplardamarda; pıhtılaşma, varis için cerrahi müdahale ve rahatsızlığın aile üyelerinde olup, olmadığı şeklinde bir sağlık geçmişi kontrolü de uygulanır. Çünkü bu rahatsızlıkların bulunduğu hastalarda oluşma riski çok daha yüksek olur. Bununla birlikte en somut verilerin elde edilebilmesi sağlanabiliyor. Bu yüzden de MR ve ultrasongrafi gibi görüntüleme teknikleri ile tetkikler uygulanır. Kullanılan görüntüleme tetkik yöntemleri arasında;
- Doppler ultrasongrafi,
- MR,
- BT venografi,
gibi tetkik yöntemleri bulunur.
Venöz (Bacak) Ülseri Tedavisi
Günümüzde bacak ülseri tedavisi amacı ile kullanılmakta olunan 2 ana farklı tedavi yöntemi bulunmaktadır. Bu noktada en önemli husus hem estetik açıdan olumsuzluk teşkil eden hem de hastaya ciddi şikayetler oluşturan açık yaraların yok edilebilmesinin sağlanmasını hedefleyen bir tedavi programı uygulanır. Aynı zamanda da tekrarlama riski son derece yüksek olan bir rahatsızlık olması sebebi ile hastada bu rahatsızlığa yol açabilen etkenlerin yok edilmesini temel alan bir tedavi programı uygulanmaktadır. Bacak ülseri ile ortaya çıkan yaralara ilişkin öncelikli olarak yaraların pansumanı gerçekleştirilir. Bu noktada uzman doktor tarafından tavsiye edilecek teknikler ile belirtilen zaman aralıklarında mutlaka bacak ülseri yaralarının pansumanının gerçekleştirilmesi gerekir. Hatta bu noktada uzman bir sağlık personelinin desteğinin alınmasının olası bir hatalı müdahalenin yaraların etkisi ve derinliği açısından olumsuz etkiler oluşturmasının önüne geçilebilmesine yardımcı olur.
Bacak ülseri rahatsızlığı için gerekli tedavisi yapılmaz ise tekrarlayan ve ilerleme kaydeden bir rahatsızlık olması nedeni ile ciddi riskler teşkil eder. Enfeksiyon sorunun oluşmasına dahi neden olabilecek bu duruma karşı kesinlikle uzman doktora kısa süre içerisinde başvurulmalıdır.
Bacak ülseri oluşumuna yol açan toplardamar kapakçığı bozulmalarının tedavi edilmesi için de uzman doktor tarafından gerekli olması durumunda müdahalelerde bulunulur. Özellikle de günümüzde hastaların durumuna ilişkin olarak ‘varis çorabı’ tavsiye edilir. Ancak çok daha ciddi durumda olan ve aynı zamanda da hastada sürekli olarak tekrarlama riskinin ortaya çıkması durumuna ilişkin olarak cerrahi operasyon gerçekleştirilmesi gerekliliği olabilir. Bu noktada genel anestezi ile hastanın uyutulmasının ardından bacak ülseri tedavisi için bacakta kesi oluşturulur. Uygulanacak cerrahi müdahalenin kapalı ya da açık ameliyat tekniği ise hastadaki bacak ülseri tedavisi için gerekli olan duruma bağlı olarak şekillendirilmektedir. Açık ameliyat tekniğinde hastanın bacağında çok büyük kesiler açılırken, kapalı ameliyatta çok daha küçük kesiler ile endoskopik teknik kullanılarak daha ‘kansız’ olarak tabir edilen bir ameliyat tekniği kullanılmaktadır.
Cerrahi operasyon ile tedavisi yapılan bacak ülseri rahatsızlığına karşın hastanın varis çorabı kullanması gerekir. Bunun dışında sağlıklı ve düzenli bir beslenme ile vücuttaki hem tüm kas yapısının fonjksiyonlarıı sorunsuz şekilde yerine getirmesi hem de kan basıncının dengelenmesi açısından çok önemli etkiler oluşturulabilir. Bunun dışında bacakların çok sık hareket etmesine önem verilmelidir ki bu konuda tercih edilebilecek bir takım egzersizler bulunur. Hastanın ameliyat sonrası süreçte ya da diğer tedavi yöntemlerinin kullanılması durumunda kesinlikle bacak egzersizleri yapması gerekir ki bu hareketler;
- Yumuşak bir yüzeye sırt üstü yatılarak, eller ensede birleştirilir. Daha sonra gergin şekilde ileriye uzatılan ayaklar dizlerden kırılarak, karına doğru çekilir ve ardından havada kalacak şekilde yine uzatılır. Bu hareketin 15 ile 20 kez yapılması gerekir.
- Sırt üstü yatar pozisyonda iken ayakların diz hizasında bir yastık koyulur. Daha sonra ayak parmakları arası açılır ve geriye doğru çekilir. 1 dakika süresince bu hareket tekrarlanmalıdır.
- Oturur pozisyonda bulunurken, ayak parmak uçlarına doğru kaldırılması ve sonra yeniden aynı pozisyona getirilmesi gerekir. Bu hareket her iki ayak içinde sırası ile uygulanır ve 5 dakika kesintisiz şekilde yapılır.
- Günde 5 dakika kadar oturur pozisyonda bulunurken, ayakları ileriye doğru açmak ve daha sonra bel hizasına gelecek kadar düz bir şekilde kaldırılması gerekir.
Bu bacak egzersizleri ile venöz ülseri rahatsızlığının tekrarlaması riskini de önemli oranda düşürebilmek mümkün olur.