Böbrek Reflüsü Ameliyatı Nasıl Yapılır? Kaç Saat Sürer?

Böbrek reflüsü, kanın süzme işleminden sonra idrar diye adlandırdığımız maddenin mesaneden üreterler ile böbreğe geri kaçması olayıdır. Geri kaçan idrar enfeksiyona neden olur.

Böbrek Reflüsü 

Böbreklerin vücuttaki görevi, kanı süzerek içerisindeki metabolik atıkları vücuttan uzaklaştırmasıdır. Vücuttan uzaklaştırılan bu atıklarına idrar adı verilmektedir. İdrar iki böbrekten süzülüp mesaneye toplanması ve belli bir seviyeye gelince beyne gelen sinyaller sonucunda boşaltılmasından sonra tamamen atılmış olur. Mesanede toplanan idrarın bazı nedenlerle böbreğe geri kaçması ile de böbrek reflüsü dediğimiz durum oraya çıkar. 

Birincil böbrek reflüsü, mesaneye giren kanalların, idrarın geri kaçmasını engelleyen sistemdeki sıkıntısı nedeniyle ortaya çıkmaktadır. Bir kanalda ya da her iki kanalda da görülebilir. İkincil böbrek reflüsü ise, mesanenin boşaltılması için beyne giden sinirlerde sorun olması ya da alt idrar kanallarındaki darlıklar ve mesanenin tam boşaltılamaması nedeniyle ortaya çıkar. Her iki durumda da böbrekler ciddi anlamda hasar görebilir, enfeksiyonlar oluşabilir, idrarın yakıcılığından dolayı böbrek işlevselleşebilir, yüksek tansiyon hastalığına neden olabilmektedir. 

Tanı Koyulması

Cinsiyet farklığının ve anatomik yapının de etkili olduğu tanı koyulmasında böbrekler üzerinde yapılan incelemelerde kesin tanı koyulabilir. Ciddi idrar yolu enfeksiyonu ya da nefrit gibi böbrek iltihabı olan kişiler için erkeklerde yılda 1, kadınlarda ise yılda 2 kere olması incelemenin başlatılması için yeterlidir. Böbreklere idrarın geri kaçmasının incelendiği bu özel yöntemle kesin tanı koyulabilir ve derecesi saptanmaktadır. Derecelendirme sonucunda hastaların tedavileri düzenlenir. 1’den 5’e kadar derecelendirilen böbrekteki reflü için derecelerine göre tedavileri mümkündür. Derecesi 4 ve 5 olan kişilerde mutlaka ameliyat gerekir. 

Böbrek Reflü Derecesine Göre Tedavisi

Hastalarda yaşanan enfeksiyon için mutlaka uygun antibiyotik tedavisine başlanır. Enfeksiyon tamamen geçene kadar beklenmektedir. Derecesi 1-2-3 olan kişilerde kanala kadar çıkan ama böbreğe ulaşmayan idrar söz konusuyken 4-5 derecesine sahip geri kaçmalar böbreklere ulaşır, böbreklerde şişmelere ve enfeksiyonlara neden olmaktadır. 

Mevcut enfeksiyonun tedavisinden sona yılda 1 ya da 2 kez koruyucu amaçlı antibiyotik tedavisine 1-2-3 derecelerindeki geri kaçmalarda uygulanır. Takibi yapılan hastanın geri kaçma derecesinin yükselmesi söz konusu olduğunda hastanın operasyon ile bu sorundan kurtulması sağlanır. Takibi yapılmayan ve ihmal edilen hastalarda ciddi sorunlarla karşılaşılacağı hastaya açıklanmalıdır. 

Derecelendirilmesinde 4-5 olan ya da takibinde 3 üzeri dereceye ulaştığı görülen hastalarda mutlaka durum açıklanmalı ve hasta ile operasyon planlaması yapılmalıdır. Operasyon ve derecelendirilme öncesinde reflünün primer mi yoksa sekonder mi olup olmadığının da tespiti yapılmalıdır ve operasyon ona göre şekillendirilir. 

VUR Ameliyatı

VUR’un kelime anlamı Veziko Üretral Reflü’dür. Derecelendirmesinde 4-5 çıkan kişilerin mevcut enfeksiyon tedavisi yapıldıktan ve sebebi saptandıktan sonra operasyon planlaması yapılır. VUR ameliyatı ise şu kişilere mutlaka uygulanmalıdır:

• 5 yaşını doldurmuş fakat halen VUR rahatsızlığı devam edenlere
• Koruyucu olarak yılda 1-2 kere uygulanan antibiyotik tedavisine karşın halen idrar yolu enfeksiyonu yaşayanlara
• Doğuştan ya da sonradan tek böbrekli olan kişilere
• Böbrek nakli sonrasında böbreklerde ya da idrar yollarında ciddi enfeksiyon yaşayan kişilere
• Böbrek yapısında yara dokusuna rastlanan kişilere

Ameliyat seçeneği iki tanedir. Açık ameliyat ve kapalı yöntem enjeksiyon ile uygulanan ameliyat şekli doktorun hasta yapısı ve böbrek durumlarına göre karar vereceği operasyonlardır. Kapalı ameliyat planlanan hastaların bazen ameliyat seyirlerinde herhangi bir problem olması nedeniyle açık yöntem ameliyata geçilebilmektedir. Yaklaşık 1 saat süren enjeksiyon yöntemli ameliyat sonrasında çocuk hastalar herhangi bir problem olmazsa aynı gün eve taburcu edilebilirler ve herhangi bir sonda uygulaması da gerektirmez. Kapalı ameliyatta başarı oranı yüksek olsa da VUR tekrarında tekrar enjeksiyon yöntemi 1 kez yapılabilmektedir. 

Açık ameliyat seçeneğinde küçük bir kesi ile mesanenin ve böbreklerin sorunu giderildikten sonra idrar çıkışı takibi için 1 haftaya kadar sonda ile takip edilmesi gerekir. Hastanede kalış süresi en az 2 gündür. Herhangi bir komplikasyon olmaz ise en fazla 1 hafta sonrasında taburcu edilir. Hastaların 6 ay sonraki kontrollerinde tekrar mesane filmi ve sonda ile inceleme yapılıp operasyonun başarısı değerlendirilir.